De gezondheidscrisis van de afgelopen twee jaar, die ons veel ontmoetingen en uitwisselingen met partners op het terrein heeft ontnomen, ligt stilaan achter ons. Daarom was het bezoek van Israël de ideale gelegenheid voor onze nieuwe teamleden om meer te weten te komen over de Tarmac des Auteurs, de impact die de gezondheidscrisis gehad heeft op hun activiteiten en de vooruitzichten voor de komende maanden in het kader van het nieuwe meerjarenprogramma 2022-2026.

De Tarmac des Auteurs is een zeskoppige organisatie die de artistiek directeur omschrijft als een culturele ruimte, ontworpen om als incubator voor het theater dienst te doen. “Wij ondersteunen auteurs, jonge theatergezelschappen en jonge artiesten die de weg naar een professionele carrière willen bewandelen.” De Tarmac biedt hen op festivals een platform aan en de organiseert ook opleidingen voor podiumberoepen.

Het vruchtbare partnerschap met Africalia is van start gegaan in 2009. Dat betekende het begin van de structurering van de Tarmac des Auteurs en de theatersector in de Democratische Republiek Congo. Daarvoor verliep de samenwerking projct per project. Vandaag stellen we vast dat de solide en duurzame samenwerking met Africalia vruchten heeft afgeworpen, want volgens Israël zijn 8 van de 10 professionals uit de theaterwereld in Congo langs de Tarmac des Auteurs gepasseerd, in verscheidene disciplines die verband houden met theater. Bovendien heeft het partnerschap bijgedragen tot de versterking van het team van de Tarmac des Auteurs, dankzij de opleidingen die Africalia hen aanbiedt om hun vaardigheden te verbeteren. Dat verhoogt ook de geloofwaardigheid bij andere potentiële donoren.

het verdwijnen van gewoonte

Maar zoals alle actoren in de culturele sector over de hele wereld had ook de Tarmac des Auteurs te lijden onder de gevolgen van de gezondheidscrisis. De eerste effecten hebben zich laten voelen bij het publiek.

De Tarmac des Auteurs is gelegen in de gemeente Kitambo, op de grens tussen stad en platteland. Vóór de pandemie bood die gunstige ligging het publiek, afkomstig uit uiteenlopende sociaaleconomische milieus, de mogelijkheid om elkaar op de Tarmac te ontmoeten tijdens de theatervoorstellingen. Helaas hebben twee jaar inactiviteit ertoe geleid dat die gewoonte om elkaar te moeten en met elkaar te spreken verdwenen is. De overheidsmaatregelen om het publiek te beperken en ruimtes af te sluiten hebben een rem gezet op de organisatie van ettelijke activiteiten, om nog maar te zwijgen over het inkomstenverlies dat daarmee gepaard gaat. De financiering die voor sommige projecten vastlag, is verloren gegaan.

Kortom,de gezondheidscrisis heeft de Tarmac des Auteurs het digitale tijdperk in gejaagd. In 2020 is het “festival de lecture scénique” voor het eerst op de radio uitgezonden. Daaruit is gebleken dat, om een valse start bij de hervatting van de activiteiten te voorkomen, je ook rekening moet houden met de gevolgen van de digitalisering. Dat is de inzet vande toekomstige programmering als je een grotere zichtbaarheid op het oog hebt en een breder publiek wil bereiken.

Met het nodige sarcasme over de vele files, waarmee de inwoners van Kinshasa dagelijks te kampen krijgen, merkt Israël op : “Kinshasa is een stad met een groot aantal files. Mensen brengen veel tijd door in hun wagen omdat de straten volledig dicht zitten. Ik ben ervan overtuigd dat ze een goed theaterprogramma zullen volgen op de radio , wanneer ze “vast” zitten in hun auto. Radio is in het hele land verspreid. Radio is alomtegenwoordig in Congo”.

Aan de ene kant is er, ondanks de terughoudendheid om naar culturele evenementen te gaan, vraag naar dergelijke activiteiten. De digitale technologie is een goede vector om een nieuw publiek aan te trekken. Aan de andere kant is het een belangrijke opdracht voor de Congolese cultuurscène om tijdens deze herstelperiode, alternatieve distributiekanalen te ontwikkelen.

De Tarmac des Auteurs is de ruggengraat

Op de vraag naar de plaats van de Tarmac des Auteurs in de Congolese theaterwereld, antwoordt Israel met onbedwongen trots : “De Tarmac des Auteurs is de ruggengraat ! ” De structuur begeleidt en ontwikkelt initiatieven die gericht zijn op theater. Een groot deel van de artiesten en acteurs die vandaag naam maken, hebben hun begindagen bij de Tarmac doorgebracht. Hun missie bestaat er niet in om afgewerkte producten aan te bieden, integendeel. “Daarom is het zo belangrijk dat Africalia ons de komende jaren blijft vergezellen.”

Kortom, de toekomst van de vereniging ziet er veelbelovend uit, aangezien de Tarmac des Auteurs achter de schermen aan verscheidene projecten werkt. Een toneelstuk in opdracht van de Haïtiaanse regisseur Guy Régis Junior gaat binnenkort van start met een schrijfsessie en handelt over de relikwieën van Lumumba. De 10e editie van het theaterfestival “ça se passe à Kin” is gepland van 1 tot 7 juni 2022. , Verder zijn er de 3e actie ter ondersteuning van jonge theatermakers, in samenwerking met het Théâtre de Liège, projecten voor televisiereeksen en films, zonder artiesten uit de regio te vergeten, o.m. uit Rwanda en Congo-Brazzaville. Hun aanwezigheid is van groot belang voor de uitstraling van de producties, hoewel de administratieve rompslomp, met name voor visa, en de hoge vervoerskosten roet in het eten gooien.

Ondersteuning van jonge theatermakers = Een tool ter ondersteuning van kunstenaars die hun eerste artistieke stappen willen zetten in een professioneel en professionaliserend kader, dat zal uitmonden in een programma in het kader van het theaterseizoen.

Interview door Norbert Nzarubara
Brussel, 28 maart 2022